Nederlanders

Het geweeklaag is niet van de lucht: Nederlanders kunnen niet rouwen. Nederlanders zijn stokstijf en kil, ze huilen niet op begrafenissen, ze kunnen geen emoties tonen waarschijnlijk hebben ze geen emoties. Neem een voorbeeld aan de Nieuwe Medelanders uit zuidelijke landen. Die weten hoe het moet.


Misschien komt het doordat we speciale klanten hebben. Misschien zijn we wel helemaal niet representatief voor de rest van Nederland. Maar wat wij merken in de praktijk van ons niet-representatieve uitvaartcentrum, is dat onze niet-representatieve klanten wel degelijk kunnen rouwen. Als de besten. En ze willen en krijgen wel degelijk hele mooie, ontroerende, warme uitvaarten. Ze doen niet onder voor de warmbloedigste Surinamers. Toegegeven, ze werpen zich niet krijsend in het graf, zij gaan niet schuimbekkend op het natte gruis van de begraafplaats liggen stuiptrekken. Zij huren geen professionele huilers in om hun verdriet plaatsvervangend uit te schreeuwen.

Maar Nederlanders doen het in ieder geval beter dan, bij voorbeeld, de Fransen (en zelfs de Zuid-Fransen), waarbij uitvaarten zich reduceren tot een gezamenlijke gang naar de begraafplaats waar niet eens een kopje koffie te drinken valt. Hier leggen nabestaanden hun hart en ziel volledig in het organiseren van de uitvaart van hun geliefden. Heel vaak houden zij de hemelende bij hen thuis, waar hij /zij liefdevol verzorgd worden. Dan maakt de een zelf een kist, en ontwerpt een ander de rouwbrief. Vaak kleden ze de overledene zelf. Op de dag van de uitvaart lopen zij in bonte stoeten samen met de rijdende baar naar de begraafplaats. Er wordt tijd in de aula gereserveerd, zodat iedereen zijn (ontroerend) zegje kan doen, waarbij zij niet truttig zijn, de Nederlanders, of hypocriet: er worden soms harde noten gekraakt. Maar bovenal zijn het stuk voor stuk kreten uit het hart. Na de plechtigheid vormen zij bijeenkomsten, "in de geest van" de overledene, waar genuttigd wordt wat de overledene lekker vond. Niet zelden worden dat heuse vieringen van het leven van de vertrokkene, waar emoties de vrije loop krijgen: mensen huilen en lachen in dezelfde ruimte. Daar wordt muziek gedraaid, herinneringen opgehaald. Soms wordt er gedansd. Weer anderen willen daar niets van weten. "Het is geen feest" roepen zij. Terecht. Deze mensen omringen hun hemelende met ingetogenheid, met de rust en de eenvoud die bij de dood passen.

Kortom: er wordt linksom of rechtsom goed voor de doden gezorgd. Is dat niet het beste wat we kunnen doen met ons verdriet? Wat is daar op tegen? Dat we ons verdriet niet tonen? Maar die kritiek gaat voorbij aan het feit dat je op de dag van een uitvaart bolstaat van de adrenaline die verdriet onderdrukt. Verdriet komt pas later naar boven, in een onbewaakt ogenblik, als je alleen thuis zit of iets gewoons zit te doen. Wanneer de adrenaline uitgewerkt is. Waarom de natuur forceren en krampachtig bedrukt doen op een moment dat je geen verdriet voelt?

Deze Nederlanders hebben een manier gevonden om hun verdriet te uiten op een wijze die bij hen past: eerlijk, oprecht, en warm. Zij doen onder voor niemand ter wereld.




Liva Elders